ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان کۆبوونەوەیەکی فراوانی لەگەڵ نوێنەرانی ژمارەیەک ڕێکخراوی کۆمەڵگەی مەدەنی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی ئەنجامدا
ڕۆژی چوارشەممە، 6ی ئابی 2025، نووسینگەی ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان، لە حکومەتی هەرێمی کوردستان کۆبوونەوەیەکی فراوانی لەگەڵ نوێنەرانی ژمارەیەک ڕێکخراوی کۆمەڵگەی مەدەنیی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی ئەنجامدا.
کۆبوونەوەکە بە ئامانجی پتەوکردنی میکانیزمەکانی هاوکاری بۆ جێبەجێکردنی پلانی هەرێم بۆ مافەکانی مرۆڤ ڕێکخرابوو.
هەروەها، بۆ تیشک خستنە سەر دوایین هەنگاوەکانی جێبەجێکردنی پلانی حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ مافەکانی مرۆڤ (2021-2025) و دانانی بەرنامە و پلانی کاری داهاتوو، تێیدا ڕۆڵی گرنگی ڕێکخراوەکان دووپاتکرایەوە لە چاودێریکردنەوە بۆپشتیوانیکردنی لە جێبەجێکردنی پلانەکە.
لە سەرەتای کۆبوونەوەکەدا، د. دیندار زیباری، ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان، ڕایگەیاند: لە ڕوانگەی باوەڕێکی پتەو و لەسەر بنەمای پابەندییەکی نەگۆڕەوە، حکوومەتی هەرێمی کوردستان تێڕوانینێکی بنەڕەتی بۆ مافەکانی مرۆڤ هەیە بۆ ئەم مەبەستەش نووسینگەی ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان "پلانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بۆ مافەکانی مرۆڤ (٢٠٢١-٢٠٢٥)"ی ئامادە کرد بە بەشداری لایەنە پەیوەندیدارەکانی هەرێم لە هەرسێ دەسەڵاتی یاسادانان، جێبەجێکردن و دادوەری، ڕێکخراو و ئاژانسەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی.
ئەم پلانە پەیامێکی ڕوون و نەخشەڕێگایەکی کردارییە. ئامانجی سەرەکیی گۆڕینی بەها بەرزەکان و ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکانە بۆ سیاسەتی کرداری کاریگەر، و هەنگاوی بەردەوام.
باسی لەوەش کرد، کە پەسەند کردن و جێبەجێکردنی پلانی حکومەتی هەرێم بۆ مافەکانی مرۆڤ (2021-2025) بەدی نەدەهات ئەگەر پاڵپشتی و پشتگیری سەرۆکایەتی ئەنجومەنی وەزیران و فەراهەم کردنی ژینگەیەکی بەشداریپێکردنی فراوان و سیستەمێکی تەواوکاریی تۆکمە بوونی نەبووایە. لەسەر ئاستی ناوخۆ هەموو وەزارەت، دەستە و دامەزراوە حکوومییەکان لە هەماهەنگییەکی بەهێز و بەردەوامدان لەگەڵ نووسینگەی ڕێکخەردا لە ڕێگای ئەو تۆڕی پەیوەندییەی کە پێکهێنراوە بۆ ئەم مەبەستە لە قۆناغەکانی ئامادە کردن بەشدار بوون و پلانەکەیان بە دوایین داتا و زانیاری دەوڵەمەندتر کردووە.
ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان زیاتر وتی: لە سەرەتای دەستپێکردنی جێبەجێکردنی پلانەکەوە، هەنگاوی بەرچاو لە کەرتەکانی یاسادانان، جێبەجێکردن و دادوەریدا نراوە، لەم ڕووەوە ڕاپۆرتەکانی جێبەجێکردنی پلانەکە کە لەلایەن نووسینگەی ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوەڵەتییەکانەوە دەرچوون دەریدەخەن کە ڕێژەی جێبەجێکردن لە ساڵی ٢٠٢٢دا (34.8%) بوو، بەڵام لە ساڵی ٢٠٢٣دا بەرزبووەتەوە بۆ (42.8%)، ئەمەش نیشانەی گرنگیدانی حکومەتە بە جێبەجێکردنی پابەندبوونە نێودەوڵەتییەکان.
سەبارەت بە ڕۆڵی ڕێکخراوەکان و بەشداری کردنیان لە پلانەکە وتی: ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، نێودەوڵەتی و ناوخۆیی، وەک هاوبەشێکی چاودێر و پشتیوان ڕۆڵیان بینیوە و بە شێوەیەکی کاریگەر بەشدارییان لە دەوڵەمەندکردنی و پرۆسەی جێبەجێکردنی پلانەکەدا کردووە لە ڕێگەی پێشکەشکردنی پشتیوانیی تەکنیکی، پەرەپێدانی توانا مرۆییەکان لە ڕێی کۆنفرانس وۆرکشۆپی تایبەتمەند، و ئاگاداربوونی بەردەوام لە پێشکەوتنەکان، بۆیە دەمانەوێت ئەم پەیوەندییە قووڵتر بکەینەوە و ئەو هاوکارییەی ڕێکخراوەکان پەرە پێ بدەین لە گشت بوارەکانی نێو پلانەکە.
لەلایەن خۆیانەوە نوێنەرانی ڕێکخراوەکان پێشوازییان لەم دیدە نوێیەی حکومەت کرد و ئامادەیی خۆیان بۆ هاوکارییەکی سیستەماتیک و بەردەوام نیشان دا. ئەوان جەختیان کردەوە کە کردنەوەی دەرگای زیاتری دامەزراوە حکومییەکان بە ڕووی شارەزایی و تێبینییەکانیاندا، یارمەتیدەر دەبێت لە چارەسەرکردنی کێشەکان لە قۆناغە سەرەتاییەکاندا و ڕێگری لە کەڵەکەبوونیان دەکات.
لە کۆتایی کۆبوونەوەکە هەردوو لا جەختیان کردەوە لەسەر ئەوەی کە پاراستنی مافەکانی مرۆڤ بەرپرسیارێتییەکی هاوبەشە و پێویستی بە کاری پێکەوەیی و ڕۆژانەی هەموو لایەنەکان هەیە.
