ئەنجومەنی شوورای هەرێمی کوردستان
تایبەتمەندیە دادوەریەكانی ئەنجومەنی شوورای هەرێمی کوردستان
ئەنجومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _ عێراق ژمارە ١٤ی ساڵی ٢٠٠٨ تایبەتمەندییەكانی دادوەری خۆی جێبەجێ دەكات وەك دادوەرییەكی كارگێڕی لە ڕێگای دادگای كارگێڕی و دەستەی بەرزەفتی فەرمانبەرانی هەرێم .
فەرمانەی یاساییدان
یاسادانەر بە دەق، فەرمانە (رسوم) یاساییدانی دیاریكراوی دانانەوە بدرێت بۆ دادخوازی (الدعوی) لەبەردەم دادگای كارگێڕی یا دەستەی بەرزەفتی فەرمانبەرانی هەرێم و بەمجۆرە ئەو دەقە یاساییانەی لە یاسای فەرمانی دادی هاتووە سەبارەت بە وەرگرتنی فەرمانە لەبری داواكار لەبەردەم دادگای كارگێڕی یا دەستەی بەرزەفتكردنی فەرمانبەرانی هەرێم و تانەی پێشكەشكراو لای دەستەی گشتیی ئەنجوومەنی شوورای هەرێم .
دادخوازی لەبەردەم دادگای کارگێڕی و دەستەی بەرزەفت
یاسادانەر لەیاسای ئەنجومەنی شوورای هەرێمی كوردستان هیچ مەرجی دانەناوە بۆ رێوشوێنی دیاریكراو بۆ وەرگرتنی دادخوازی لەبەردەم ئەنجوومەن، كەواتە لەمبارەیەوە ڕێوشوێنی پەیڕەوكراو لە دادگای کارگێڕی و دەستەی بەرزەفتی فەرمانبەرانی هەرێم، بەپێی ئەو دەقە یاساییانە دەبێت كە لە یاسای دادبینی شارستانی و یاسای بنچینەی دادگا سزاییەكان بڕیاری لەسەر دراوە، لەبەر ئەوەی یاسای گشتین. وە لە هەموو ئەو حاڵەتانەی دەقی لە بارەوە نەهاتبێت لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان، ئەوا كار بەو دوو یاسایە دەكرێن كە لەسەرەوە ئاماژەمان پێكرد.
سەیركردنی تانەدان
دەستەی دادوەریی هەرە گرنگ كە یاسادانەر لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _ عێراق ژمارە ١٤ی ساڵی ٢٠٠٨ دایمەزراندووە، دادگاكانی كارگێڕین. دادگای كارگێڕی ئەركی سەیركردنە لە درووستیی بڕیارە كارگێڕیەكان كە لەلایەن فەرمانبەران و دەستەكانی فەرمانگەكانی هەرێم دەردەچن بە هەڵوەشاندنەوە و قەرەبووكردنەوە ، بە پێی وردەكاری لە ماددەی سێزدەدا هاتووە لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _ عێراق .
دەسەڵاتی دادگای كارگێڕی
دادگای كارگێڕی هەڵدەستێت بە بڕیاردان بە رەتكردنەوەی تانە یا هەڵوەشاندنەوە یا هەمواركردنی فەرمان یا بڕیاری تانە پێلێدراو لەگەڵ بڕیاری قەرەبووكردنەوە گەر پێویست بوو بە پێی داوای تانەكار.
تایبەتكارییەكانی دادگای کارگێڕی
دەكرێ بڵێین تایبەتكارییەكانی دادگەی کارگێڕی بە پێی دەقی ماددەی سێزدەیەم لە یاسای ئەنجومەنی شوورای هەرێمی كوردستان، و دەكرێ بەم جۆرەی خوارەوە دەستنیشانبكرێن :
یەكەم : تانەی هەڵبژاردن :
وا دیارە یاسادانەر لە ماددەی سێزدەمدا لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _ عێراق خۆی بەدوورگرتووە لە دیاریكردنی تایبەتكارییەكانی دادگا لە سەیركردنە تانەكانی پەیوەست بە هەڵبژاردنی هەموو دەستە خۆجێییەكان (المحلية)، بۆیە تایبەتمەندیی دادگای هەموو جۆرە تانەكانی هەڵبژاردنی دەستە خۆجێییەكان دەگرێتەوە، لەوانە تانەكان لە هەڵبژاردنی ئەم دەستانەی خوارەوە :
1- ئەنجوومەنەكانی پارێزگا و قەزاو ناحیە لە هەرێمدا .
2- ژووری پیشەسازی و بازرگانی و سەندیكاكان .
3- كۆمەڵەو یانەکانی کە لە هەرێم تۆماركراون .
4- هەموو تانە هەڵبژاردنییەكانی كە بە پێی یاساو سیستەمە بەركارەكان بەڕێوەدەچن.
یان كوردستان _ عێراق دەسەڵاتی (ولاية) ی دادگای كارگێڕی لە هەرێم بیگرێتەوە، لەبەر ڕۆشنایی بڕیارەكانی یاسای ژمارە 2 ی ساڵی 2009 (یاسای هەمواركردنی چوارەم، یاسای هەڵبژاردنەكانی ئەنجوومەنی نیشتمانی كوردستان _ عێراق ژمارە 1 بۆ ساڵی 1992). چونكە سەیركردنی تانەی ڕەوانەكراو لەلایەن ئەنجوومەنی كۆمیسیۆنەكان (رێپێدراوەكان - المفوضين) یا لەلایەن زیانبەركەوتووەكان لە بڕیارەكانی ئەنجوومەن پێشكەشدەكرێت، ڕاستەوخۆ لە لایەن دەستەی دادوەریی دادگای پێداچوونەوەی هەرێمی كوردستان _عێراق دەكرێت، لە بڕگەی چوارەم لە ماددەی شەشەم (دووبارەبووەتەوە) لە یاسا كە (پێكهێنانی دەستەیەكی دادوەری ناتەرخان بۆ پێداچوونەوەی هەرێمی كوردستان _عێراق لە سێ دادوەری ناتەرخان بۆ سەیركردنە تانەی ڕەوانەكراو بۆی لەلایەن دەستەی هەڵبژاردەكان یا تاكەكەسان یا قەوارە زیان بەركەوتووەكان لە ئاكامی بڕیارەكانی كۆمیسیۆن و بڕیارەكانی بنبڕن .
دووەم : دادخوازی رەگەزنامەیی :
یاسادانەر لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _عێراق بە دەق لە ماددە سێزدە/چوارەمدا هاتووە تایبەتكارییەكانی دادگای كارگێڕی بۆ داواكارییەكانی رەگەزنامەو ئەوەش دەگونجێ لەگەڵ یاسای ڕەگەزنامەی عێراقی ژمارە 26 ی ساڵی 2006 لە ماددەی نۆزدەی كە بە دەق هاتووە.
سێیەم : داواكاری قەرەبووكردنەوە لە بری بڕیارە كارگێڕییەكان
دادگای كارگێڕی بە پشتبەستن بە بڕگەی (پێنجەم) لە ماددەی سێزدەم لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێم، تایبەتمەندە بە سەیركردنە داواكارییەكانی قەرەبووكردنەوە لەو زیانانەی لە بڕیارە كارگێڕیەكانی بە پێچەوانەی یاسا دەرچوون .
ناكرێ داوای دادوەری تەواو بەرزكرێتەوە تەنیا لە لایەن ئەو كەسەی مافی پێشلكراوە و خاوەن ماف لە داوای دادوەریی تەواو بۆی هەیە زیاتر لە داوایەك پێشكەشبكات و دادوەر دەسەڵاتێكی فراوانی هەیە ، زیاتر لەو دەسەڵاتەی كە لە داوای هەڵوەشاندنەوە هەیەتی ، دەتوانێت بڕیارە كارگێڕییەكە هەڵوێشنێتەوە و قەرەبووی زیانەكانی لە داواكاری داوا بكاتەوە .
داوای هەڵوەشاندنەوە بەوە جیا دەكرێتەوە كەوا رۆڵی دادوەر تیایدا كۆبۆتەوە لە دڵنیابوون لە درووستی و ڕەوایی بڕیارە كارگێڕیەكەو راددەی رێكبوونی لەگەڵ یاسا.
تانەدەر لە داوای دادوەریی تەواو پابەند نابێت بەكاتی كورتی سنووردار لە داوای هەڵوەشاندنەوە، بەڵكو دەكەوێتە بەر بەسەرداچوونی (تقادم) مافی داوا لەبارەكراو .
چوارەم : تانەی تاكەكەسی و دەستەكان بە هەڵوەشاندنەوەی دوا بڕیارە كارگێڕییەكان .
ماددەی سێزدەم بە دەق تیایدایە/ یەكەم لە یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _عێراق دادگەی كارگێڕی تایبەتكار دەبێت بە سەیركردنە درووستیی بڕیارە كارگێڕییەكانی لەلایەن فەرمانبەر و دەستەكانی فەرمانگەكانی هەرێم دەردەچێت، دوای هاتنەدی ئەم یاسایە، كە هیچ ژێدەریكی دیار نەكردووە بۆ تانەلێدان لەسەر بنەڕەتی تانەی بەرژەوەندیدار و تەنیا بەرژەوەندیی شیاو بەسە گەر شتێك هەبوو پێویستی بە ترس لە زیانگەیاندن بە پەیوەندیدار هەبوو . هەروەها لە بڕگەی شەش لە هەمان ماددە هاتووە دادگە تایبەتمەندە بە سەیركردنی تانە لە دوا بڕیارەكانی كارگێڕی كە سەبارەت بە كێشەی باج و فەرمانە (رسوم) دەردەچێت بە پێی ئەو یاسایە چۆنییەتی سەیركردنە ئەم ناكۆكییانە ڕێكدەخات .
ئەم جۆرە ناكۆكییانە ئەم بڕیارە کارگێڕییانەی پەیوەستن بە بەرژەوەندیی تاكەكەسان یا دەستەكان دەگرێتەوە .
مەبەست لە زاراوەی تاك و دەستەكان هەموو كەسەكانە چ لە كەسی یاسایی تایبەت بن یا تاكەكانی سرووشتی یا كەسانی بەرئەژمار (اعتباري) وەك كۆمپانیا یا كۆمەڵەكان كە خاوەن كەسایەتیی گوزارەیی (معنوي)ن یا لە كەسانی یاسای گشتین وەك دەزگا و دەستە گشتییەكان .
پێویستە تانە لە ڕووبەڕووبوونەوەی بڕیارێكی كارگێڕی كۆتایی بێت كە لە كارگێڕییەوە دەرچووبێت ، یەكسانە ئەم بڕیارە تاكەكی یا رێكخستنەكی بێت و پەیوەست بێت بە بەرژەوەندییەكی كەسی تانەدەر .
شایانی باسە گەر ئەم دەقە پەیوەست بوو بە تانەكانی پێشكەشكراو لە كەسانی ئاسایی، ئەوانەی پەیوەندی ئەركی گشتی نایانبەستێتەوە بە دەوڵەت ، فەرمانبەرە گشتییەكان بۆیان هەیە سوود لەم بڕیارە وەرگرن لە داواكردنی هەڵوەشاندنەوەی ئەو بڕیارانەی پەیوەستن بە مافە تایبەتییەكانیان.
پێویستە بڕیاری كارگێڕی زۆر تایبەتمەندی تێدا بێت بۆ ئەوەی تانەی لێبدرێت لەبەردەم دادوەری كارگێڕی، نابێت تانە وەرگیرێت تەنیا لەبەرئەوەی سیفەتی بڕیاری كارگێڕی وەرگرتووە . تایبەتمەندییەكانی بڕیاری كارگێڕی شایانی تانەلێدان لە مانە كۆدەكرێتەوە :
1- بریارەكە لە دەسەڵاتێكی كارگێڕی لە فەرمانگەكانی هەرێم دەرچووبێت:
مەرجە بڕیاری كارگێڕی لە دەسەڵاتێكی كارگێڕی لە فەرمانگەكانی هەرێم دەرچووبێت چی لەناو سنووری هەرێم یا لە دەرەوە، گرنگ لە دیاریكردنی لایەنی بڕیارەكەی لێ دەرچووە ، ئایا سەر بە هەرێمە یان پەیوەندی بە سیفەتی ئەندامەكانییەوە نییە، بەڵكو بە سەرچاوەی ئەو دەسەڵاتەوەیە كە دەسەڵاتی دەرچواندنی بڕیاری لێ وەردەگرێت ، بۆ ئەوەی لەبەردەم بڕیارێكی كارگێڕیدابین، پێویستە ئەم بڕیارە لە كەسێكی گشتی دەرچووبێت خاوەن سیفەتی كارگێڕی لە كاتی دەرچوونی و گرنگ نییە دواتر ئەم سیفەتە گۆڕابێـت، هەر ئەوەشە بڕیاری كارگێڕی لە كارەكانی یاسادانان و دادوەری جیادەكاتەوە، لەبەر ئەوەی دەڕوانێتە سیفەتی لایەنی كە كارەكەی كردووە و ڕێوشوێنی كە گیراوەتە بەر لە دەرچوواندنی.
دەرچوواندنی بڕیاری كارگێڕی لە بەڕێوەبەرایەتییەوە دێتەدی چی لە شێوەی ئاشكرا دەربڕین بێت یا بەشێوەی ناوەرۆكدار (ضمني) لە شێوەی دەرنەكردنی بڕیارێك كە دەبوایە كارگێڕی دەریبكات.
2- دەرچوونی بڕیار بە ویستی تاكانەی کارگێڕی بێت :
پێویستە بریارەكە تەنیا لەلایەن کارگێڕیەوە دەربچێت، هەر ئەوەشە بڕیاری کارگێڕی لە گرێبەستی کارگێڕی جیادەكاتەوە كە بەرێكەوتنی هەردوو ویست دەردەچێت، چی ئەم دوو ویستە هی دووكەس بێـت لە كەسەكانی یاسای گشتی یا یەكێكیان لە كەسەكانی یاسای تایبەتی بێت .
كە دەڵێین پێویستە كاری کارگێڕی لە لایەن تەنیا کارگێڕییەوە دەرچووبێت بۆ ئەوەی سیفەتی بڕیاری کارگێڕی هەبێت واتا وانییە پێویستە لەیەك تاكە كەسەوە بێت دەشێ زیاتر لە تاكێك هاوبەشی پێكهێنانی بكەن، هەریەكەیان لە قۆناغێك لە قۆناغەكانی پێكهێنانی هاوبەشی كردبێت لەبەرئەوەی هەمووان بۆ یەك لایەنی کارگێڕی كار دەكەن.
3- بڕیارەكە جێكەوتی (اپار) ی یاسایی لێبكەوێتەوە :
بۆ ئەوەی بڕیارەكە کارگێڕی بێت پێویستە جێكەوتەی یاسایی لێبكەوێتەوە، چی بە درووستكردن یا هەمواركردن یا نەهێشتنی ناوەندێكی یاسایی دیاریكراو ، گەر كاری کارگێڕی جێكەوتەی یاسایی لێنەكەوێتەوە ئەوا بە بڕیاری کارگێڕی هەژمارناكرێت .
4- بڕیاری کارگێڕی كۆتایی بێت:
یاسادانەر لە ماددەی سێزدە/ سێیەم لەیاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێم، مەرجی داناوە داواكان یەكلایی كاتەوە كەوا دەستەو تاكەكان پێشكەشی دەكەن بۆ هەڵوەشاندنەوەی دوابڕیارە کارگێڕیەكان .
مەبەست لەكۆتایی وەك رێچكەزانی (الفقه) یاساو دادوەریدا جێگیرە، نابێت بڕیاری دەرچوو لە کارگێڕی ملكەچی راستاندن بێت (تصديق) لایەنێكی دیكە بێت، بە واتایەكی تر پێویستە بڕیارەكە هەموو قوناغەكانی پێویستی بڕیبێت، بۆ دەرچوونی ، لەو دەسەڵاتەوە دەرچووبێت كە توانای دوابڕیاری بە دەستە بێ ئەوەی بۆ جێبەجێكردنی پێویستی خستنەبەردەستی دەسەڵاتێكی باڵاتر لە خۆی بێت، بۆ پشتراستكردنەوەی یا راستاندنی (تصديق) سیفەتی كۆتاییەتی لەگەڵ جێبەجێكردن تێكەڵ دەبێت، لەبەرئەوەی ئەو بڕیارە كە هەر لەگەڵ دەرچوونیدا كاری پێدەكرێت.
5- بڕیاری کارگێڕیی پارێزبەندی نەبێت لە تانە بە هەڵوەشاندنەوەی :
گەر ملكەچبوونی کارگێڕی بنج بێت بۆ دادوەری ئەوا پێداویستیی بەرژەوەندیی گشتی پێویست دەكات لە پتەویی بنەماكە سووك بكرێت و رێبدرێت بە هاوسەنگیی بنەمای ملكەچیی کارگێڕی بۆ یاسا .
6- بڕیاری کارگێڕی رێگای تایبەتی نەبێت بۆ تانەلێدانی:
یاسادانەر لە ماددەی شازدەی یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان ئەو تانەیانەی لە بڕیارە کارگێڕییەكان دەگیرێت كە یاسای تایبەتی بۆ ستەمبینی (التظلم) یا ناڕەزایی یا تانە لێیان دیاركردووە، لە تایبەتمەندییەكانی دادگای کارگێڕی لادا .
لەو یاسادانانەش كە یاسادانەر ڕێگای تایبەتی بۆ تانە داناوە لە بڕیارە کارگێڕییەكانی پەیدا دەبن ، یاسای بە خاوەنكردنی (الاستملاك) ی ژمارە 12 ی ساڵی 1980 و یاسای خانەنشینیی یەكخراو ژمارە 27 ی ساڵی 2006 و یاسادانانی دیكەی سیستەمی یاسایی تێدایە، كە تیایدا یاسادانەر ژێدەری بۆ تانە داناوە لەبەردەم لیژنەكان یا ئەنجوومەنی کارگێڕیەكانی خاوەن تایبەمەندیی دادوەری .
مەرجەكانی داوا بەرزكردنەوە لەبەردەم دادگای کارگێڕی:
پێویستە هەندێ مەرج هەبن بۆ وەرگرتنی داوای هەڵوەشاندنەوە لەبەردەم دادگای کارگێڕی بۆ ئەوەی دادوەر بتوانێت لە داواكە بڕوانێت و نەیاری (مخاصمة) بڕیارە کارگێڕییەكە بكات، گەر ئەم هەموو مەرجانە یا هەندێكیان دابین نەكرد دادوەر بێ سەیركردنە بابەتەكەی بڕیاری بە ڕازینەبوون بە وەرگرتنی داوا دەردەكات.
یەكەم : مەرجەكانی پەیوەست بە بەرزكردنەوەی داوای هەڵوەشاندنەوە:
بەڵگە نەویستە، هیچ داوایەك وەرناگیرێت گەر بەرژەوەندییەكی داواكاری تێدا نەبێت لەم داواكردنەیدا،
گەر بەرژەوەندی هەبوو لە كاتی بەرزكردنەوەی داوا ، پێویستە (اهلية) شیاوەكی سەیركردنە نەیاری (المخاصمة) لە دادوەریدا هەبێت .
یەکەم: مەرجی بەرژەوەندی :
مەرجی بەرژەوەندی مەرجێكی بنەڕەتییە بۆ وەرگرتنی هەموو داوایەك، لەوانەش داوای هەڵوەشاندنەوە لەبەردەم دادگای کارگێڕی، بەرژەوەندی بە گشتی بەمجۆرە پێناسە دەكرێـت: كەڵك یا سوودێكە كە دەشێ داواكار دەردەستی بكات لە حالەتی وەڵامدانەوەی خواستەكەیدا، شتێكی جێگیرە لە دادوەریدا كەوا هیچ خواستێك یا ناڕەزاییەك وەرناگیرێت خاوەنەكەی بەرژەوەندیەكی تێدا نەبێت كە یاسا دانی پێدادەنێت .
بەرژەوەندی لە داوای هەڵوەشاندنەوەی جیایە لەوەی داواكانی بەردەم دادگای ئاسایی دەخوازێت یا داوای دادوەری تەواو .
چەندان مەرج پێویستن بۆ ئەوەی داوای هەڵوەشاندنەوە وەربگیرێت ، ئەم وەسفانە دیاردەكرێن بۆ ئەم بەرژەوەندییە پێویستە كەس و راستەوخۆ بێت لەلایەك و پەیوەست بێت بە بەرژەوەندی ، ماددەی سێزدەی یاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێم ئەوەی دیاریكردووە كەوا بۆ سەیركردنە درووستی بڕیارە کارگێڕیەكانی دەردەچن لە فەرمانبەران و دەستەی فەرمانگەكانی هەرێم، پێویستە تانەدەر بەرژەوەندی هەبێت، بەرژەوەندیی شیاوەكی بەسە گەر ترسی زیانگەیاندن بە پەیوەندارەكان لە ئارادا بوو .
گەر تانەدەر كەسێكی ناسرووشتی بوو لە كەسانی یاسای تایبەت، بۆی نیە دەستبكات بە مافی دادبینی گەر خاوەن كەسایەتی گوزارەیی نەبێت (ماددەی 48 لەیاسی شارستانی عێراقی.(
گەر تانەدەر لە بڕیاری کارگێڕی لایەنێكی کارگێڕی بوو لەو كاتیدا چەمكی شیاوەكی بۆ واتای تایبەتمەندی دەچێت، بەرزكردنەوەی داوای پێشلكاری سنووری دەسەڵاتی كەسی گوزارەیی كە سەر بە خاوەن بەرژەوەندییە، بە سرووشتی حالەتەكە یاساكان و یاساناسان (اللوائح) دەسەڵات تایبەتمەند دیاردەكەن كە مافی دادبینی هەیە بەناوی لایەنی کارگێڕییەوە.
دووەم: ستەمبینی ( التظلم) خاوەن مەسەلەكە :
ستەمبینیی کارگێڕی یەكێكە لەو ئامرازانەی یاسادانەر داویەتی بە تاكە كەسان بۆ ئەوەی داوای گەڕانەوەی کارگێڕی بكەن لە بریارێكی كە سەبارەت بەوان دەریكردووە، هەندێ یاسادانان ڕێگای ستەمبینیی کارگێڕی بە پێویست داناوە كە سەرەتا دەبێت پەیڕەو بكرێت ، بۆ ئەوەی دواتر بكرێت تانەی ئاراستەی بڕیارە کارگێڕیەكان كراو لەبەردەم دادگای دادوەری کارگێڕی بەوەی تانەدەر پێویستە رێگای تەزەڵومی گرتبێتەبەر لەبەردەم کارگێڕیدا .
دەكرێ تەزوڵمی کارگێڕی وا پێناسە بكەین داوایەكە خاوەن مەسەلەكە پێشكەش لایەنی کارگێڕی دەكات كە ئەو بڕیارەی داوە یا لایەنی سەرۆكی ئەو، تیایدا داوا بكات چاو بگێرێتەوە بەر بڕیارە کارگێڕییەكە بە هەڵوەشاندنەوەی یا كێشانەوەی یا هەمواركردنی .
لەیاسای ئەنجوومەنی شوورای هەرێمی كوردستان _ عێراق یاسادانەر مەرجی ستەمبینی پێویستییەكی داناوە كە لای کارگێڕی تایبەتمەند بكرێت ، كە پێویستە ستەمبینییەكە لە ماوەی 15 پازدە رۆژ لە ڕێكەوتی تۆماركردنی تەزەڵومەكە لای ئەو یەكلایی بكاتەوە، گەر ئەم ماوەیە كۆتایی هاتبێت ئەوەی کارگێڕی تەزەڵومەكە یەكلایی بكاتەوە ئەوە بە رەتكراوە دادەنرێت و خاوەن بەرژەوەندی بۆی هەیە داوا لەبەردەم دادگای کارگێڕی تۆمار بكات لەماوەی 30 سی ڕۆژدا لە كۆتایی 15 پازدە رۆژەكەی یاسادانەری کارگێڕی دایناوە بۆ یەكلاكردنەوەی تەزڵوم و لە حاڵەتی لەبەرچاونەگرتنی ئەم ماوەیە دادگای کارگێڕی بۆی هەیە داواكەی قبووڵ نەكات (ماددەی 17).
مەرجەكانی ستەمبینی چین ؟
بۆ ئەوەی ستەمبینی رۆڵی خۆی ببینێت پێویستی بە هەندێ مەرجە:
1- ستەمبینی كە خاوەن مەسەلەكە پێشكەشی بكات كە بڕیاری ستەمبینی لاگری (التظلم الولائي) لە بارەوە پێشكەشی كردووە، زیانی بە پێگەی یاسایی ئەو گەیاندووە یا لە لایەن جێگرە یاسایەكەی پێشكەشبكرێت گەر كەم شیاوەیەكی (ناقص الاهلیە) بوو .
2- ستەمبینی ئاراستەی بڕیاردەر دەكرێت، ئەوەش پێیدەگوترێت ستەمبینی گری یا ئاراستەی سەرۆكی بڕیاردەر بكرێت، ئەوەیان بەناوی ستەمبینی سەرۆكێتی ( التظلم الرئاسي) ناسراوە یا دەدرێتە لیژنەیەكی تایبەتمەند بۆ سەیركردنە تەزەڵومەكەی ئەوەشیان بە تەزەڵوم بۆ لیژنە کارگێڕییەكان (التظلم الى اللجان الإدارية) ناسراوە.
3- پێویستە تەزەڵوم لە بڕیارەكە كردەنی بێت، واتە کارگێڕییەكەی تەزەڵومەكەی پێشكەشدەكرێت بتوانێت بڕیارەكە هەموار بكات یا هەڵبوەشێنێتەوە یا بیكێشێتەوە، نابێت ستەمبینی لە بڕیارێك بكرێت یاسا ستەمبینی لێی قەدەغە كردبێت .
4- ستەمبینیەكە ڕوون بێت و هێمادەر بێت بۆ بڕیاری تانەلێدراو و پێشكەشكار ڕوونی بكاتەوە دەیەوێت بڕیارەكە ستەمبینی لە بارەوە كردووە هەڵوەشێتەوە، یا بیكێشێتەوە، یا هەموار بكرێـت، لەگەڵ ڕوونكردنەوەیەكی ڕووەكانی كورتیهێنانی كە لەم بڕیارە دەردەكەون .
5- تەزەڵومەكە لە بارەی بڕیارێكی کارگێڕیی كۆتایی بدرێت بە كردەوە دەرچووبێت، ناكرێ ستەمبینی لەو كارانە بگیرێت كە لە قۆناغی ئامادەكارین پێش دەرچوونی بڕیار، یا لە بڕیارێكی کارگێڕیی ناكۆتایی.